Analizy cen transferowych według Dyrektywy w sprawie cen transferowych

Alert autorstwa eksperta PKF (Michał Lipski – Menedżer ds. cen transferowych)

Pojęciowy mętlik

Projekt Dyrektywy Rady w sprawie cen transferowych porusza istotny element weryfikacji rynkowości cen transferowych. W polskim prawie ten element jest określany jako „analiza cen transferowych”, która może przybrać formę „analizy porównawczej” lub „analizy zgodności”. Dyrektywa wprowadza termin „analiza porównywalności”, co jest zbliżone do istniejącego w polskim prawodawstwie pojęcia „badanie porównywalności”, obecnego w rozporządzeniach dotyczących cen transferowych. Chociaż te przepisy nie odwołują się bezpośrednio do siebie, to jednak oba terminy odnoszą się do podobnych analiz.

Etapy analizy

Zgodnie z Dyrektywą, zastosowanie zasady ceny rynkowej wymaga przeprowadzenia analizy porównywalności, składającej się z dwóch kluczowych etapów:

Określenie stosunków handlowych lub finansowych między podmiotami powiązanymi, ich warunków oraz ekonomicznie istotnych okoliczności.

Porównanie tych warunków i okoliczności z transakcjami między podmiotami niepowiązanymi.

Artykuł 11 Dyrektywy wymienia czynniki porównywalności, które należy uwzględnić w analizie: warunki umowne, analiza funkcjonalna, cechy przenoszonego mienia lub świadczonych usług, sytuacja gospodarcza stron i rynków oraz strategie biznesowe. Po ustaleniu okoliczności transakcji między podmiotami powiązanymi dokonuje się porównania z transakcjami między podmiotami niepowiązanymi, aby ocenić zgodność z zasadą ceny rynkowej. Ważne jest dobranie odpowiedniej metody weryfikacji cen transferowych oraz identyfikacja potencjalnie porównywalnych transakcji.

Transakcje są uznawane za porównywalne, gdy ich ekonomicznie istotne cechy i okoliczności są wystarczająco podobne, aby zapewnić wiarygodny pomiar rynkowości cen. Nie muszą być identyczne, ale różnice nie mogą istotnie wpływać na ceny. W przypadku istotnych różnic można dokonać korekt porównywalności, o ile wpływ różnic na cenę można dokładnie ustalić.

Dyrektywa wskazuje, że przy poszukiwaniu porównywalnych transakcji należy uwzględnić zalecenia z raportu Wspólnego Forum ds. Cen Transferowych.

Przejrzystość

Artykuł 11 Dyrektywy nakłada na państwa członkowskie obowiązek zapewnienia przejrzystości i powtarzalności poszukiwań porównywalnych transakcji. Oznacza to, że podatnicy powinni dokumentować i uzasadniać kroki podejmowane w ramach analiz, a administracja podatkowa powinna udostępniać istotne informacje dotyczące tych analiz. Ma to zapobiec wykorzystaniu tzw. secret comparables, co jest zgodne z najlepszymi praktykami.

Cena rynkowa

Porównanie transakcji między podmiotami niepowiązanymi może dać jeden wynik lub zakres wyników. Dyrektywa wskazuje, że w przypadku wielu wartości powinno się stosować przedział międzykwartylowy, obejmujący 50% wszystkich obserwacji, odrzucając wartości skrajne jako niereprezentatywne. Jeśli ceny transferowe mieszczą się w przedziale międzykwartylowym, są uznawane za rynkowe, chyba że udowodniono inaczej. Jeśli ceny są poza tym przedziałem, konieczna jest ich korekta do mediany.

Konkluzje

Dla polskich podatników nadchodzące zmiany są raczej ewolucyjne. Z perspektywy międzynarodowych grup korporacyjnych pozytywnie zostanie odebrany fakt, że analizy będą oparte na wspólnych zasadach w całej UE, co zwiększy pewność podatkową, obniży koszty przestrzegania przepisów i zmniejszy ryzyko sporów prawnych. Wykorzystanie innych przedziałów niż międzykwartylowy może być interesujące, ale na konkretne rozwiązania trzeba jeszcze poczekać.