Ceny transferowe – kolejny projekt objaśnień Ministerstwa Finansów

Od 1 stycznia 2021 roku przepisy dotyczące cen transferowych, obejmujące transakcje z rajami podatkowymi, zostały znacząco rozszerzone, wprowadzając nowe wymogi dokumentacyjne. Nowe regulacje dotyczą:

● transakcji kontrolowanych oraz innych transakcji, jeśli rzeczywisty właściciel należności (ang. beneficial owner) ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w raju podatkowym, a wartość takiej transakcji w roku obrotowym przekracza 500 000 PLN netto.

Ustawodawca wprowadził domniemanie, że rzeczywisty właściciel ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w raju podatkowym, jeśli kontrahent podatnika lub spółki niebędącej osobą prawną dokonuje rozliczeń z podmiotem mającym siedzibę lub zarząd w raju podatkowym. Oznacza to, że każda transakcja z udziałem takiego kontrahenta wymaga szczegółowej weryfikacji i dokumentacji, aby wykluczyć podejrzenia o unikanie opodatkowania.

Przewidywano, że to domniemanie będzie wymagało objaśnień i dodatkowych wytycznych. Zgodnie z tymi oczekiwaniami, 21 grudnia 2021 roku Ministerstwo Finansów opublikowało projekt objaśnień podatkowych dotyczących lokalnej dokumentacji cen transferowych dla tzw. pośrednich transakcji rajowych. Projekt odnosi się do art. 11o ust. 1a i 1b ustawy o CIT oraz art. 23za ust. 1a i 1b ustawy o PIT, zawierając szczegółowe wytyczne dotyczące weryfikacji przesłanek obowiązku dokumentacyjnego.

Zgodnie z objaśnieniami, podatnik powinien w pierwszej kolejności zweryfikować, czy jego kontrahent jest rzeczywistym właścicielem należności. Jeśli zostanie to potwierdzone, podatnik nie ma obowiązku sporządzania dodatkowej dokumentacji. Jednakże, w przypadku braku takich informacji lub uzyskania potwierdzenia, że druga strona transakcji nie jest rzeczywistym właścicielem, podatnik musi dalej sprawdzić, czy rzeczywisty właściciel jest podmiotem rajowym. Jeśli mimo starań podatnik nie zgromadzi wystarczających informacji do ustalenia rezydencji rzeczywistego właściciela, powinien przejść do weryfikacji podstawy domniemania.

Ministerstwo Finansów podkreśla konieczność dochowania należytej staranności w procesie identyfikacji rzeczywistego właściciela oraz w weryfikacji podstawy domniemania. Jest to

szczególnie istotne w kontekście transakcji z podmiotami niepowiązanymi, niezależnie od miejsca ich rezydencji. W objaśnieniach stwierdzono, że „dla dochowania należytej staranności przy dokonywaniu transakcji z podmiotami niepowiązanymi, wystarczające jest pozyskanie przez podatnika oświadczenia od drugiej strony transakcji, że nie dokonuje ona żadnych rozliczeń z podmiotem rajowym w roku podatkowym podatnika”.

W praktyce jednak dochowanie standardu należytej staranności może być trudne z przyczyn obiektywnych. Podatnik nie ma bowiem możliwości wymuszenia na kontrahencie złożenia odpowiedniego oświadczenia. Musi on opierać się na dobrej woli i chęci współpracy ze strony kontrahenta, co nie zawsze jest możliwe do osiągnięcia.

Dlatego zasadne wydaje się wprowadzenie praktycznych przykładów mniej sformalizowanych informacji, które mogłyby służyć jako środki dowodowe. Takie przykłady mogłyby obejmować m.in. korespondencję handlową, umowy, notatki ze spotkań czy inne dokumenty potwierdzające brak powiązań z rajami podatkowymi.

Warto również zauważyć, że konsultacje społeczne dotyczące tych przepisów trwają do końca stycznia. W trakcie konsultacji zainteresowane strony mają możliwość zgłaszania swoich uwag i sugestii dotyczących nowych wymogów dokumentacyjnych. W efekcie tych konsultacji możemy spodziewać się wprowadzenia dodatkowych wytycznych i obowiązków, które będą nałożone na podatników, aby sprostać wymogom dokumentacyjnym cen transferowych.

Podsumowując, nowe przepisy dotyczące cen transferowych w kontekście transakcji z rajami podatkowymi wprowadzają szereg nowych wymogów i obowiązków dokumentacyjnych. Podatnicy muszą dochować należytej staranności w identyfikacji rzeczywistego właściciela oraz w weryfikacji podstawy domniemania. W praktyce może to być trudne, dlatego zasadne jest wprowadzenie bardziej elastycznych i praktycznych wytycznych, które ułatwią podatnikom spełnienie tych obowiązków. Konsultacje społeczne trwają, a ich wyniki mogą przynieść dodatkowe wytyczne i obowiązki, które będą miały na celu zapewnienie większej przejrzystości i zgodności z przepisami podatkowymi.