Ceny transferowe – najważniejsze informacje o zmianach w obowiązkach za 2022 rok

Terminy – dłuższe, a jednak krótsze niż w ubiegłych latach

Według przepisów obowiązujących od dokumentacji sporządzanych za 2019 rok, termin na wypełnienie obowiązków z zakresu cen transferowych, zgodnie z ustawami o podatkach dochodowych, mijał z końcem 9 miesiąca po zakończeniu roku podatkowego. Na początku roku 2020 doświadczyliśmy jednak wybuchu pandemii COVID-19, która stała się przyczynkiem do modyfikacji szerokiego spektrum terminów sprawozdawczych. Działania te nie ominęły także wskazanego powyżej terminu na wypełnienie obowiązków związanych z cenami transferowymi. Przepisy „covidowe” wydłużyły ten termin do końca 12 miesiąca po zakończeniu roku podatkowego. W tym roku (w odniesieniu do obowiązków za rok 2022) po raz pierwszy obowiązują znowelizowane przepisy ustaw podatkowych, według których:

• Termin na sporządzenie lokalnej dokumentacji cen transferowych mija z końcem 10 miesiąca po zakończeniu roku podatkowego,
• Termin na raportowanie TPR z wbudowanym oświadczeniem o posiadaniu dokumentacji mija z końcem 11 miesiąca po zakończeniu roku podatkowego.

Terminy zostały więc formalnie wydłużone w stosunku do obowiązujących na podstawie ustaw o podatkach dochodowych, jednak w praktyce w odniesieniu do funkcjonujących w ostatnich latach przedłużeń, są istotnie krótsze.

Ważne! Pomimo przedłużenia terminu na złożenie zeznania CIT-8 za 2022 rok, Ministerstwo Finansów wprost informuje, że nie zamierza przedłużać terminów na wypełnienie obowiązków sprawozdawczych, tym samym należy założyć, że terminy związane z cenami transferowymi, również nie zostaną przedłużone!

Zaostrzenie sankcji

W 2023 roku obowiązują zaostrzone kary nakładane na podstawie kodeksu karnego skarbowego, związane z niedopełnieniem przez podatnika obowiązków w zakresie cen transferowych. Należy zwrócić uwagę, że wysokość kary określanej w stawkach dziennych uzależniona jest od wysokości minimalnego wynagrodzenia, które w trakcie 2023 roku będzie ulegało zmianom. Po raz pierwszy wzrosło ono z dniem 1 stycznia, a kolejny wzrost nastąpi 1 lipca. Obecnie obowiązujące sankcje zostały uregulowane następująco:

• W przypadku nieprzygotowania lokalnej dokumentacji cen transferowych (w ogóle) lub niedołączenia do niej grupowej dokumentacji (Master File), podatnikowi grozi kara grzywny do 720 stawek dziennych (33,5 mln zł – według obecnie obowiązujących kwot).
• Taka sama wysokość grzywny grozi podatnikowi w przypadku sporządzenia dokumentacji lokalnej lub grupowej niezgodnie ze stanem rzeczywistym.
• W przypadku sporządzenia dokumentacji po terminie – sankcja do 240 stawek dziennych (11,2 mln zł – według obecnie obowiązujących kwot).
• Niezłożenie lub złożenie nierzetelnej informacji o cenach transferowych zagrożone jest sankcją do 720 stawek dziennych.
• Złożenie informacji o cenach transferowych po terminie zagrożone jest sankcją do 240 stawek dziennych.

Transakcje rajowe – złagodzenie przepisów

Zgodnie z nowelizacją ustaw o podatkach dochodowych, opublikowaną w Dzienniku Ustaw 7 października 2022 r.,  zniesiony został obowiązek dokumentacyjny dla tzw. transakcji rajowych pośrednich tj. zawieranych z kontrahentami niemającymi miejsca zamieszkania, siedziby lub zarządu na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, jeżeli rzeczywisty właściciel miał miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową.

Jednocześnie zwiększono wartości progowe dla transakcji rajowych bezpośrednich (realizowanych na rzecz kontrahenta mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, do wysokości:

• 2 500 000 zł – w przypadku transakcji finansowej,
• 500 000 zł – w przypadku transakcji innej niż transakcja finansowa.

Dotychczas limit ten wynosił 100 000,00 zł niezależnie od rodzaju transakcji. Zmiana wartości progów dokumentacyjnych, choć korzystna, w wielu przypadkach nie wpłynie istotnie na zmniejszenie zakresu obowiązków, ponieważ osiągnięcie kwoty 500 000 zł w skali roku dla transakcji towarowej lub usługowej, nie jest niczym nadzwyczajnym w przypadku nawet średniej wielkości przedsiębiorstwa.

Dzięki przepisom przejściowym wspomniane regulacje znajdowały zastosowanie już do wypełniania obowiązku dokumentacyjnego za 2021 rok.

Uproszczenia dla mikro i małych przedsiębiorców

W przypadku transakcji zawieranych przez podmioty powiązane będące mikroprzedsiębiorcą lub małym przedsiębiorcą, lokalna dokumentacja cen transferowych może nie zawierać analizy porównawczej lub analizy zgodności. Przepis ma zastosowanie w przypadku przedsiębiorcy, który w ostatnim roku podatkowym spełnił warunki określone w ustawie Prawo przedsiębiorców.

Przy określaniu prawa do zwolnienia konieczne jest uwzględnienie różnicy w uregulowaniu okresu, w którym podatnik musi spełniać ww. warunki. Zgodnie z ustawą Prawo przedsiębiorców (art. 7 ust. 1 pkt 1 lub 2) status małego przedsiębiorcy lub mikroprzedsiębiorcy przysługuje podmiotom, które spełniały warunki określone w ustawie, w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych. Natomiast zgodnie z ustawami o podatkach dochodowych, prawo do zwolnienia z dołączania analizy cen transferowych przysługuje przedsiębiorcy, który w ostatnim roku podatkowym spełnił warunki określone w ustawie Prawo przedsiębiorców.

Na podstawie przepisów przejściowych wspomniane zwolnienie znajdowało zastosowanie już do wypełniania obowiązku dokumentacyjnego za 2021 rok.

Należy jednak pamiętać, że uproszczenie w zakresie zwolnienia ze sporządzania analizy cen transferowych nie oznacza, że transakcja nie może zostać zweryfikowana przez organy podatkowe pod kątem rynkowości cen. Ponadto, pomimo prawa do zwolnienia nawet mikro i mały przedsiębiorca jest zobowiązany do złożenia oświadczenia o rynkowości transakcji. Tym samym, w celu zgodnego z prawdą złożenia przedmiotowego oświadczenia i jednoczesnego zabezpieczenia się przed ewentualnymi, wspomnianymi wcześniej sankcjami, konieczne może okazać się jednak sporządzenie właściwych analiz.

Zmiany w formularzu TPR – większa szczegółowość

Pomimo iż nie został jeszcze opublikowany nowy formularz TPR, właściwy dla raportowania transakcji realizowanych po 31 grudnia 2021 roku, z brzmienia nowego Rozporządzenia w sprawie informacji o cenach transferowych wyłaniają się istotne zmiany w zakresie raportowanych danych. Poniższa tabela przedstawia porównanie zakresu raportowanych informacji pod kątem wprowadzonych zmian.

Biorąc pod uwagę wszystkie przedstawione zmiany, przystąpienie do prac zmierzających do wypełnienia ciążących na podatniku obowiązków z zakresu cen transferowych za 2022 rok powinno nastąpić w najszybszym możliwym terminie. W celu uzyskania wsparcia ekspertów PKF w tym zakresie, serdecznie zapraszamy do kontaktu.