Dyrektywa w sprawie cen transferowych – cele i założenia

Parlament Europejski 10 kwietnia 2024 roku zatwierdził, po wprowadzeniu poprawek, wniosek Komisji Europejskiej dotyczący Dyrektywy Rady w sprawie cen transferowych (dalej: Dyrektywa). Celem Dyrektywy jest ujednolicenie przepisów dotyczących cen transferowych w państwach członkowskich Unii Europejskiej. Zgodnie z wprowadzonymi zmianami, Dyrektywa powinna zostać implementowana do końca 2024 roku i zacząć obowiązywać już od 1 stycznia 2025 roku.

Dyrektywa jako część pakietu BEFIT

Dyrektywa stanowi element pakietu BEFIT (Business in Europe: Framework for Income Taxation – Działalność gospodarcza w Europie: Ramy opodatkowania dochodu). Pakiet ten, oprócz Dyrektywy w sprawie cen transferowych, obejmuje również wniosek ustanawiający wspólny zbiór przepisów dotyczących obliczania podstawy opodatkowania dużych grup przedsiębiorstw w UE.

Zasada ceny rynkowej zgodnie z OECD

Zgodnie z międzynarodowymi standardami opracowanymi przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), transakcje transgraniczne między powiązanymi podmiotami grupy międzynarodowej muszą być wyceniane tak samo, jak transakcje zachodzące w porównywalnych okolicznościach między podmiotami niepowiązanymi. Zasada ta, znana jako „zasada ceny rynkowej” (ang. arm’s length principle), znajduje odzwierciedlenie w art. 9 modelowej konwencji OECD w sprawie podatku od dochodu i majątku. Większość państw członkowskich UE (za wyjątkiem Malty, Cypru, Bułgarii i Rumunii) należy również do OECD, co zobowiązuje je do przestrzegania zasad i zaleceń tej organizacji.

Problemy wynikające z różnej interpretacji Wytycznych OECD

Wytyczne OECD w sprawie cen transferowych (dalej: Wytyczne OECD) mają obecnie różny status i znaczenie w poszczególnych państwach członkowskich. Brak harmonizacji przepisów dotyczących cen transferowych na poziomie Unii, przy jednoczesnej dużej swobodzie interpretacyjnej poszczególnych państw, zdaniem Komisji Europejskiej prowadzi do komplikacji oraz nierównych warunków działania dla przedsiębiorstw. Problemy te obejmują:

● Przenoszenie zysków i unikanie opodatkowania: Ceny transferowe są wykorzystywane w systemach agresywnego planowania podatkowego.

● Spory sądowe i podwójne opodatkowanie: Ponieważ ceny transferowe są bardziej subiektywne niż inne obszary podatków, są one wrażliwe na spory. Administracje podatkowe nie zawsze mają wspólny interes i jednolitą interpretację, co prowadzi do konfliktów. Aby zapobiec podwójnemu opodatkowaniu, po korekcie w górę dokonanej przez jedną administrację, druga powinna dokonać odpowiedniej korekty w dół, co zmniejsza jej wpływy podatkowe.

● Wysokie koszty przestrzegania przepisów: Koszty te wynikają z obowiązku określenia, jakie ceny można uznać za ceny wolnorynkowe, przeprowadzenia badań oraz opracowania, zestawiania i aktualizowania stosownej dokumentacji.

Cele implementacji Dyrektywy

Celem implementacji Dyrektywy jest wyeliminowanie lub znaczące ograniczenie wspomnianych problemów poprzez:

● Wprowadzenie zasady ceny rynkowej do prawodawstwa UE.

● Harmonizację kluczowych przepisów dotyczących cen transferowych.

● Wyjaśnienie statusu i znaczenia wytycznych OECD w sprawie cen transferowych.

● Umożliwienie ustanowienia w Unii wspólnych i wiążących zasad regulujących konkretne kwestie dotyczące cen transferowych w ramach Wytycznych OECD.

Harmonizacja kluczowych przepisów dotyczących cen transferowych

W ramach harmonizacji kluczowych przepisów, dotyczących cen transferowych, poszczególne artykuły Dyrektywy regulują:

● Definicję podmiotów powiązanych.

● Korekty cen transferowych (korekty pierwotne, współzależne i wyrównawcze).

● Katalog metod cen transferowych i wybór najlepszej metody.

● Analizy porównawcze i określenie właściwego przedziału rynkowego.

● Dokumentację cen transferowych.

Monitorowanie i dostosowanie przepisów

Ceny transferowe to dynamicznie zmieniająca się kwestia, dlatego istotne jest ciągłe monitorowanie i dostosowywanie Dyrektywy, aby zapewnić jednolitość metod ustalania cen transferowych w Unii i na szczeblu globalnym. W związku z tym Dyrektywa ponownie ustanawia Wspólne Forum UE ds. Cen Transferowych. Forum to, złożone z ekspertów krajowych, przedstawicieli biznesu, środowisk akademickich i społeczeństwa obywatelskiego, będzie wspierać Komisję w tworzeniu przepisów mających na celu zwiększenie pewności prowadzenia działalności gospodarczej w Unii.

Niniejszy artykuł stanowi wprowadzenie do cyklu artykułów, które będą analizować poszczególne artykuły Dyrektywy, odnosząc się do krajowych, obecnie obowiązujących przepisów w zakresie cen transferowych. Zachęcamy do śledzenia naszej strony, aby być na bieżąco z najnowszymi informacjami i analizami.